เครื่องช่วยเดินอากาศแบบต่างๆ

๑. สถานีวิทยุสื่อสารการบิน

๒. สถานีเครื่องช่วยการเดินอากาศ VOR (Very High Frequency Omni-Directional Range)
เป็นเครื่องช่วยฯ ที่บอกมุมของโลก (Azimuth) ให้กับเครื่องบิน โดยจะส่งคลื่นวิทยุออกไปเป็นมุมต่าง ๆ ๓๖๐ องศา รอบสถานี

๓. สถานีวิทยุเครื่องช่วยการเดินอากาศ DME (Distance Measuring Equipment)
เป็นเครื่องช่วยฯ ที่บอกระยะทางระหว่างสถานีกับตำแหน่งของเครื่องบิน

๔. เครื่องช่วยการเดินอากาศ ILS (Instrument Landing System)
เป็นเครื่องช่วยฯ ที่ช่วยให้นักบินสามารถนำเครื่องบินร่อนลงสนามบินในภาวะที่ทัศนวิสัยต่ำ

ระบบ ILS ประกอบด้วยสถานีต่างๆ ดังนี้

LOCALIZER : เป็นเครื่องส่งวิทยุที่ตั้งอยู่ทางด้านหัวทางวิ่ง ตรงกันข้ามกับด้านที่เครื่องบินร่อนลง โดยจะส่งคลื่นวิทยุเพื่อบอกแนวกึ่งกลางทางวิ่ง (Runway Center Line)

GLIDE SLOPE : เป็นเครื่องส่งวิทยุที่ตั้งอยู่ข้างทางวิ่งด้านที่เครื่องบินร่อนลง โดยจะส่งคลื่นวิทยุเพื่อบอกมุมร่อนให้กับเครื่องบิน

MARKER : Outer Marker เป็นเครื่องส่งวิทยุตั้งอยู่แนวกึ่งกลางทางวิ่งห่างประมาณ ๔ ไมล์ จาก Runway Threshold เครื่องส่งวิทยุ Outer Marker นี้จะส่งคลื่นวิทยุเป็นรูปกรวยพุ่งขึ้นสู่อากาศ เมื่อเครื่องบินอยู่เหนือ Outer Marker หลอดไฟสีฟ้าในห้องนักบินจะติดและมีเสียงสัญญาณเพื่อเตือนให้นักบินรู้ว่า อยู่ห่างจากหัวทางวิ่ง เพื่อนักบินเตรียมการร่อนลงต่อไป

MARKER : Middle Marker เป็นเครื่องส่งวิทยุที่ตั้งอยู่แนวกึ่งกลางทางวิ่งห่างประมาณ ๓,๕๐๐ ฟิต จาก Runway Threshold มีหลักการทำงานเช่นเดียวกับ Outer Marker เมื่อเครื่องบินอยู่เหนือ Middle Marker หลอดไฟสีส้มในห้องนักบินจะติด และมีสัญญาณเตือนให้นักบินรู้ว่าขณะนั้นอยู่ห่างจากหัวทางวิ่งของสนามบิน ๓,๕๐๐ ฟิต เพื่อให้นักบินเตรียมการร่อนลง หรือจะบินออกไปใหม่ (Missed Approach)
๕. สถานีเครื่องช่วยการเดินอากาศ NDB (Non Directional Beacon)
เป็นเครื่องช่วยฯ ที่บอกมุมที่เกิดขึ้นระหว่างหัวเครื่องบินกับที่ตั้งของสถานี

๖. เครื่องช่วยการเดินอากาศ RADAR
เป็นระบบติดตามอากาศยาน ให้ประโยชน์ในการควบคุมจราจรทางอากาศ สามารถเห็นตำแหน่งของเครื่องบิน

๗. เครื่องช่วยการเดินอากาศ VISUAL AID ประกอบด้วย
๗.๑ PAPI (Precision Approach Path Indicator System) เป็นเครื่องช่วยการเดินอากาศ ในการร่อนลงสู่พื้นแบบฉายแสงความเข้มสูง

๗.๒ ALS (Approach Light System) เป็นเครื่องช่วยการเดินอากาศแบบใช้แสงไฟติดตั้งอยู่หัวทางวิ่งด้านที่ เครื่องบินร่อนลง เพื่อนำร่องเครื่องบินให้เข้ามาหาทางวิ่งของสนามบิน

๘. Instrument Approach Procedure (IAP) และ Standard Instrument Departure (SID) และ Standard Terminal Arrival Routes (STAR)
Instrument Flight Procedure เป็นแผนแบบที่กำหนดเส้นทางบินมาตรฐาน / พื้นที่ / ความสูง สำหรับการ Maneuvering ที่ปลอดภัย

ระบบไฟนำร่อน

ระบบไฟนำร่อน

ระบบไฟฟ้าที่ติดตั้งใช้งานภายในสนามบินที่ช่วยอำนวยความ สะดวกในการบินเข้าสู่และการร่อนลงสู่สนามบินมีด้วยกันหลายชนิด แต่ที่จะนำมาเล่าสู่กันในครั้งนี้เป็นระบบไฟฟ้าที่ใช้ช่วยนักบินทำการร่อนลง สู่สนามบิน ซึ่งเรียกว่า

Precision Approach Path Indicator (PAPI)

ไฟPAPI ที่ใช้กันอยู่ปัจจุบันมีด้วยกัน 2 ชนิด คือ

- APAPI

- PAPI

ลักษณะ

- APAPI จะมีโคมไฟ 2  โคม

- PAPI จะมีโคมไฟทั้งหมด 4 โคม

การติดตั้ง

จะติดตั้งอยู่ข้างซ้ายของหัวทางวิ่ง

(Runway) หรืออาจจะติดตั้งด้านขวาของทางวิ่งก็ได้ หากด้านซ้ายมีพื้นที่ติดตั้งไม่เพียงพอ การติดตั้งจะอยู่เลยแนวของหัวทางวิ่ง (Runway Threshold) เข้าไปเป็นระยะทางประมาณ 300 เมตร ระยะการติดตั้งสามารถเปลี่ยนแปลงได้ ขึ้นอยู่กับขนาดของเครื่องบิน ถ้าเป็นเครื่องบินใหญ่มากระยะในการติดตั้งอาจจะมากกว่า 300 เมตร แต่ถ้าเป็นเครื่องบินขนาดเล็กอาจจะใช้ระยะไม่ถึง 30

เมตรได้

การใช้ประโยชน์

APAPI

ส่วนมากจะใช้กับสนามบินเล็ก ๆ เครื่องบินที่มาขึ้นลงก็เป็นเครื่องบินเล็ก โคมไฟจะมีอยู่ 2 โคม ขณะทำการร่อนลงสู่นามบิน ถ้าเห็นโคมไฟเป็นสีขาว 1 โคม และสีแดง 1 โคม แสดงว่ากำลังอยู่บนมุมร่อนที่ถูกต้อง ถ้าเห็นโคมไฟเป็นสีแดงทั้ง 2 โคม แสดงว่ากำลังอยู่ต่ำกว่ามุมร่อน ขณะเดียวกันถ้าเห็นโคมไฟเป็นสีขาวทั้ง 2

โคม แสดงว่าอยู่สูงกว่ามุมร่อน

PAPI
ใช้กับสนามบินขนาดกลางและขนาดใหญ่ โคมไฟจะมี 4 โคม ขณะทำการร่อนลงสู่สนามบิน ถ้าเห็นโคมไฟเป็นสีขาว 2 โคม และสีแดง 2 โคม แสดงว่ากำลังอยู่บนมุมร่อนที่ถูกต้อง ถ้าเห็นโคมไฟเป็นสีแดง 3 โคม และสีขาว 1 โคม แสดงว่าอยู่ต่ำกว่ามุมร่อนเล็กน้อย ขณะเดียวกันถ้าเห็นโคมไฟเป็นสีแดงหมดทั้ง 4 โคม แสดงว่าอยู่ต่ำกว่ามุมร่อนมาก และหากเห็นโคมไฟเป็นสีขาว 3 โคม และสีแดง 1 โคม แสดงว่าอยู่สูงกว่ามุมร่อนเล็กน้อย แต่ถ้าเห็นโคมไฟเป็นสีขาวหมดทั้ง 4
โคม แสดงว่าอยู่สูงกว่ามุมร่อนมาก

เครื่องช่วยในการเดินอากาศ

ระบบเครื่องช่วยการเดินอากาศเป็นระบบที่จัดตั้งขึ้นเพื่อเป็นอุปกรณ์นำทาง ให้แก่อากาศยานในการเดินทางไปสู่จุดหมายด้วยความปลอดภัย สะดวก และรวดเร็ว โดยระบบดังกล่าวจะต้องให้ข้อมูลเกี่ยวข้องกับทิศทางการบิน ระยะทาง ทิศที่ตั้งของสนามบิน แนวในการร่อนลงสู่สนามบิน เครื่องช่วยการเดินอากาศสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท 1.ประเภททัศนวิสัย (Visual Aids) เป็นเครื่องช่วยที่ทำให้เกิดความปลอดภัย และสะดวกในการทำการบินโดยใช้สายตามอง 2.ประเภทวิทยุช่วยการเดินอากาศ (Air Navigation Radio Aids) เป็นอุปกรณ์วิทยุที่ส่งสัญญาณออกไปเพื่อให้อากาศยานสามารถบินไปยังจุด หมายอย่างถูกต้องแม่นยำ และปลอดภัย     จากที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้นเป็นการกล่าวนำถึงระบบเครื่องช่วยการเดินอากาศ ที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน อย่างไรก็ตามในอนาคตที่มีการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมทางการบินของโลก ที่อัตราการเจริญเติบโตด้านการขนส่งทางอากาศได้เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องทุก ๆ ปี และด้วยข้อจำกัดบางอย่างที่ระบบเครื่องช่วยการเดินอากาศในปัจจุบันมีอยู่ทำ ให้ได้มีการคิดค้นระบบใหม่ขึ่นมา โดยคณะกรรมการพิเศษเกี่ยวกับระบบอำนวยความสะดวกในการเดินอากาศในอนาคต (FANs) เป็นผู้จัดตั้งระบบขึ้นมาโดยการใช้สัญญาณจากดาวเทียม ซึ่งถูกเรียกว่าระบบ GNSS (Global Navigation Satellite Service) ประกอบกับอุปกรณ์บนภาคพื้นดินบางอย่างเพื่อวัตถุประสงค์ ในการช่วยให้นักบินสามารถควบคุมอากาศยานไปได้ด้วยความถูกต้อง แม่นยำ สะดวก และประหยัดเช่นเดียวกันกับระบบเครื่องช่วยการเดินอากาศที่มีใช้งานอยุ่ใน ปัจจุบัน แต่มีประสิทธิภาพสูงขึ้นกว่าเดิมมาก

1. Visual Aids        เป็นเครื่องช่วยการเดินอากาศยานที่ใช้ในการร่อนลงสู่สนามบิน และใช้ในการเคลื่อนตัวจองอากาศยานบนพื้นทางวิ่ง (Run Way) และทางขับ (Taxi Way) ในขณะที่ทัศนวิสัยต่ำ เพราะ Visual Aids จะเป็นระบบไฟฟ้าส่องสว่าง ที่มีความสว่าง และแสงสีต่าง ๆ ตามข้อกำหนดของ องค์กรการบินพลเรื่อนระหว่างประเทศ (ICAO) ซึ่ง Visual Aids ประกอบด้วย 1. Runway Light      บอกแนว และขอบเขตของทางวิ่ง 2. Taxi Way             บอกแนว และขอบเขตของทางขับ 3. Approach Light    บอกแนวของทางวิ่ง และเป็น Marker Point ขณะอากาศยานกำลังร่อนลงสู่สนามบิน 4. VASI, PAPI         บอกแนวทางการร่อนลงทาง Vertical เพื่อให้อากาศยานร่อนลง สู่พื้นทางวิ่งในมุมที่ถูกต้อง 5. Aerodrome Becon      เป็นระบบไฟที่ส่งสัญญาณสื่อสารระหว่างหอบังคับการบิน กับผู้ควบคุมอากาศยาน ซึ่งรูป แบบของการสื่อสารโดยใช้ระบบไฟนี้จะเป็นไปตามข้อกำหนดของ ICAO 6. Obstruction Light         บอกที่ตั้งสิ่งกีดขวางของการเดินอากาศ เช่น ตึกสูง หรือเสาสูง Visual Aids นี้เหมาะที่จะใช้ กับอากาศยานขนาดเบา และมีความเร็วต่ำ เนื่องจากความแม่นยำในการใช้งานจะขึ้นอยู่กับการมองของผู้ควบคุมอากาศ ยาน

2. Radio Aids             Radio Aids จะประกอบไปด้วยอุปกรณ์ที่ส่งสัญญาณวิทยุให้แก่อากาศยาน เพื่อบอกที่ตั้งของสนามบิน บอกทิศทางเมื่อเทียบกับแม่เหล็กโลก บอกระยะทางจากอากาศยานถึงสนามบิน บอกแนวในการร่อนลงสู่สนามบิน เป็นต้น สังเกตด้วยว่าขอบเขตของการนำ Radio Aids ไปใช้นี้จะกว้างกว่าแบบ Visual Aids ซึ่งเป็นเครื่องช่วยที่อิงทัศนวิสัย        ระบบเครื่องช่วยการเดินอากาศนั้นมีความจำเป็นอย่างยิ่งโดยเฉพาะการนำ อากาศยานร่นลงสู่พื้นทางวิ่งในสภาวะอากาศที่เลวร้าย เช่นฝนตก หิมะตก หมอกลงจัด ฐานเมฆที่ปกคลุมบริเวณสนามบินต่ำ ฯลฯ เหตุการณ์ดังกล่าวจะทำให้นักบินไม่สามารถมองเห็นทางวิ่งที่จะนำอากาศยานลง จอดได้ชัดเจน และเนื่องด้วยในขณะที่กำลังร่อนลงนั้นอากาศ ยานมีความเร็วใกล้จุดต่ำสุดที่เรียกว่า Near-Critical Speed จึงเป็นการลำบากที่จะนำอากาศยานไต่ระดับความสูงขึ้นใหม่อีกครั้ง เพราะจะก่อให้เกิดอันตรายอย่างยิ่งยวดเนื่องจากในปัจจุบันอากาศยานมีขนาด ใหญ่ขึ้น ความเร็วสูงขึ้น นอกจากนั้นเหตุผลอีกประการหนึ่ง ก็คือปัจจุบันจำนวนอากาศยานได้เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ดังนั้นการควบคุมจราจรทางอากาศจำเป็นจะต้องมีเครื่องมือในการจัดเส้นทางการ บินที่มีความถูกต้อง และแม่นยำสูงขึ้นมากกว่าเดิม ซึ่งช่วยไม่ให้เกิดอุบัติเหตุเฉี่ยวชนกันในอากาศได้  ระบบเครื่องช่วยการเดินอากาศในปัจจุบันสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ 1. Enroute Aids System        เป็นระบบเครื่องช่วยการเดินอากาศที่ให้ข้อมูลในการเดิน ทางจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง ซึ่งจะบอกที่ตั้งของต้นทาง หรือปลายทาง ทิศทางที่จะออกจากต้นทาง หรือทิศทางที่จะเข้าสู่ปลายทาง นอกจากนั้นยังบอกระยะทางที่ออกจากต้นทาง หรือระยะทางที่ห่างจากปลายทาง ซึ่งระบบนี้จะประกอบด้วย NDB (Non-Directional Becon) , VOR (Very High Frequency Omni-Directional Radio Range) และ DME(Distance Measuring Equipment) กล่าวโดยสรุปก็คือ Enroute Aids System นี้จะบอกที่ตั้งปลายทางแบบคร่าว ๆ โดย NDB, บอกทิศทางการบินเข้าหาสถานีอย่างแม่นยำโดย VOR และบอกระยะห่างจากที่ตั้งโดย DME 2. Terminal Aids System      เป็นระบบเครื่องช่วยการเดินอากาศที่นำอากาศยานเข้าสู่สนามบิน และนำร่อนลงสู่พื้นทางวิ่ง ซึ่งประกอบด้วย VOR, DME, Compass Locator และ ILS (Instrument Landing System) หมายเหตุ: NDB, VOR และ DME สามาถใช้เป็นได้ทั้งเครื่องช่วยอากาศตามเส้นทางการบิน (Enroute) และเครื่องช่วยการเดินอากาศในการนำเข้าสู่สนามบิน (Terminal) เพื่อร่อนลง โดยจะขึ้นอยู่กับขอบเขตการกระจายคลื่น (Coverage) ของอุปกรณ์นั้น ๆ อย่างไรก็ตาม NDB, VOR และ DME นั้นเหมาะสำหรับช่วยในการเดินอากาศตามเส้นทางบินมากกว่า เพราะความละเอียด และความแม่นยำในการนำอากาศยานร่อนลงสู่พื้นทางวิ่งนั้นมีน้อยกว่าเครื่อง ช่วยการเดินอากาศอีกชนิดหนึ่งคือ ระบบนำร่อน (ILS